Obszar gminy Szerzyny w czasach przedhistorycznych  wchodził w skład plemiennego państwa Wiślan.

Osadnictwo w pierwszych wiekach historycznych miało charakter ciągły, o czym świadczą pozostałości materialne dawnych kultur,  znane z wykopalisk archeologicznych.

W średniowieczu obszar ten należał do osadnictwa  pogranicznego. U schyłku XI w., po zagarnięciu przez ruskich Rościsławiczów Grodów Czerwieńskich oraz ziemi sanockiej i przemyskiej, kasztelania biecka, w której obszarze znajdował się obszar dzisiejszej gminy Szerzyny, stała się najdalej wysuniętym terytorium województwa krakowskiego.

Na początku XIV wieku granicę województwa krakowskiego i powiatu bieckiego na wschodzie stanowiły rzeki Jasiołka, a od jej ujścia-  Wisłoka, natomiast na północy początkowo pasmo Liwocza i Brzanki, a później przesunęła się mniej więcej po Przeczycę i Jodłową.

Główne kierunki osadnicze zostały wyznaczone na tym terenie przez warunki przyrodnicze i szlaki komunikacyjne.

Najstarszą akcję osadniczą na tych terenach podjęli benedyktyni z Tyńca, korzystając z nadań książęcych, zapewne już w poł. XI wieku.

Pierwsza wzmianka źródłowa  na temat omawianego terenu dotyczy wsi Ołpiny.

Wśród szeregu  wsi, wymieniona została w immunitecie nadanym w 1288 r. przez Leszka Czarnego jako wieś klasztorna benedyktynów tynieckich. Było to pozwolenie zezwalające na przenoszenie wsi na prawo niemieckie. Wcześniej istniało osadnictwo na prawie polskim.

 Z dokumentu tego wynika także, iż w tych wsiach mieszkała ludność o nazwiskach polskich, co pozwala wnioskować, że Ołpiny i Szerzyny zasiedlone były przez osadników polskich.

Wyraźne nasilenie akcji osadniczej zaznaczyło się  po przesunięciu granicy państwa na wschód , tj, po zajęciu w 1340 r. Rusi Halicko- Włodzimierskiej przez Kazimierza Wielkiego i zacieśnieniu współpracy z Węgrami, oraz przyłączeniu do Polski ziemi sanockiej. Od tej pory nastąpiła ożywiona wymiana handlowa z Rusią i Węgrami. Powstawały nowe szlaki handlowe układające się wzdłuż dolin. Rozwojem nowej formy osadniczej na tym terenie, jako pierwsi zainteresowali się benedyktyni tynieccy.

Przewodnictwo w pracach nad zasiedleniem tego terenu w XIV w. objął król Kazimierz, lokując nowe wsie i nadając prawa niemieckie starym osadom.

W 1348 r. wieś Szerzyny otrzymała prawo niemieckie i uposażenie parafii. Szerzyny były osadą liczącą 64 łany. Była to wieś o stosunkowo dużej powierzchni. Uposażenie sołtysa w tej wsi było stosunkowo wysokie i wynosiło 6 łanów wolnych. Posiadał dochody z 2 karczm, 1 młyna, 2 rybników oraz z jatki: rzeźni, piekarskiej i szewskiej.  Przeciętna wielkość gospodarstwa chłopskiego wynosiła początkowo 1 łan. Dziedzicami Szerzyn byli Jan i Spytko z Melsztyna. Jan Jordana z Zakliczyna . W XVI w. dobra szerzyńskie należały do magnackiej rodziny Ocieskich, a w XVIII w.  były w posiadaniu Uniatyckich, Stadnickich, i Rogawskich.

W XIX w. Szerzyny należały do rodziny Kochanowskich.

W 1349 r. prawo magdeburskie otrzymała wieś Ołpiny.  Ołpiny do XIV w.  były własnością klasztoru tynieckiego ale za czasów Kazimierza przeszły na własność króla. Z końcem XIV w .  znalazły się w posiadaniu Lelewity Spytka z Melsztyna.

W  1353r. Król Kazimierz Wielki nadał rozległe tereny  na rzecz trzech braci , ruskich bojarów, Chodka, Piotra i Ostaszka. Po podziale darowanych posiadłości Czermna przypadła Piotrowi, późniejszemu staroście żydaczowskiemu. W 1360 r. wieś otrzymała lokację na prawie niemieckim. Swoszowa powstała około roku 1384 i była własnością królewską, którą od króla otrzymał Miklasz, dziedzic Lipnicy. Przez szereg lat wieś ustawicznie zmieniała właścicieli.

Również Żurowa była wsią królewską , należącą do uposażenia starostów bieckich . Jako  wieś królewska dzierżawiona była przez kolejnych dzierżawców. W 1581 r. Żurową dzierżawił Zygmunt Żurowski.