Od 27 października 2020 r. obowiązuje przyjęty uchwałą nr XXV/373/2020 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 28 września 2020 r. nowy „Program Ochrony Powietrza dla województwa małopolskiego”. Wszystkie działania w nim zawarte mają na celu poprawę jakości powietrza w naszym regionie oraz redukcję emisji pyłów zawieszonych do atmosfery do roku 2023 oraz benzo(a)pirenu do roku 2026.

Nowy Program Ochrony Powietrza określa odrębne działania dla gmin, powiatów i całego województwa. Program wprowadza działania naprawcze, służące szybszej poprawie jakości powietrza w Małopolsce. Wśród nich znalazły się:

• Preferencje finansowania OZE

• Wsparcie dla osób dotkniętych ubóstwem energetycznym

• Ekodoradcy dla mieszkańców w każdej gminie

• Stworzenie wojewódzkiej bazy danych o emisjach przemysłowych

• Kontrole interwencyjne i planowe palenisk

• Utworzenie punktów obsługi programu Czyste Powietrze

• Przygotowanie planu wdrożenia stref czystego transportu

O czym powinien wiedzieć każdy mieszkaniec:

1. Zakaz dotowania kotłów węglowych od 1 stycznia 2021 roku

Finansowanie kotłów na paliwa stałe ze środków publicznych, w tym programu Czyste Powietrze, w Małopolsce będzie mogło obejmować:

• od 1 stycznia 2021 r. wyłącznie kotły na biomasę (z wyłączeniem projektów w trakcie realizacji),

• od 1 stycznia 2023 r. wyłącznie kotły na biomasę o emisji pyłu do 20 mg/m³ (przy 10% O2).

UWAGA: W dalszym ciągu istnieje możliwość instalacji ze środków własnych mieszkańców i eksploatacji kotłów na węgiel, drewno i biomasę oraz kominków i ogrzewaczy zgodnych z obowiązującą uchwałą antysmogową dla Małopolski (standard ekoprojektu).

2. Konieczność wymiany źródeł ciepła na paliwa stałe

• do 31 grudnia 2022 roku kotłów pozaklasowych, klasy 1 i 2

• do 31 grudnia 2026 roku kotów klasy 3 i 4

3. Kontrole palenisk (interwencyjne i planowane) połączone z aktualizacją danych w bazie ogrzewania budynków.

Gmina zobowiązana jest do prowadzenia kontroli palenisk, których celem jest wyeliminowanie spalania odpadów oraz kontroli przestrzegania zapisów uchwały antysmogowej co do jakości stosowanego opału, natomiast od 1 stycznia 2023 roku kontroli użytkowanych urządzeń grzewczych. Są to zarówno kontrole interwencyjne (reakcje na otrzymane zgłoszenie mieszkańców) oraz kontrole planowane w losowo wybranych punktach adresowych. Minimalna ilość kontroli planowanych w roku 2020 – 20 budynków, w latach 2021-2022 po 60 budynków oraz roku 2023 – 120 budynków. Minimum 10% kontroli interwencyjnych w skali roku zakończonych pobraniem i zleceniem badania próbki popiołu z paleniska.

4. Pomoc mieszkańcom w pozyskaniu dofinansowania w ramach programu Czyste Powietrze

W związku z zawartym porozumieniem z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie dotyczącym realizacji programu priorytetowego „Czyste Powietrze” istnieje możliwość składania wniosków za pośrednictwem Gminy.

5. Obowiązki podmiotów korzystających ze środowiska oraz osób fizycznych niebędących podmiotem korzystającym ze środowiska:

Plan działań krótkoterminowych:

Działania krótkoterminowe wdrażane są w sytuacjach ryzyka przekroczenia poziomu alarmowego, informowania lub dopuszczalnego zanieczyszczeń w powietrzu. Ustalone zostały 3 stopnie zagrożenia zanieczyszczeniem powietrza:

1 stopień zagrożenia (kod żółty)

Wdrażany, gdy średnie stężenie pyłu PM10 z ostatnich 12 godzin przekroczy 80 µg/m³. Działania krótkoterminowe obejmują:

• prowadzenie prewencyjnych kontroli spalania odpadów,

• ograniczenie eksploatacji kominków, jeżeli nie stanowią one jedynego źródła ogrzewania.

2 stopień zagrożenia (kod pomarańczowy)

Wdrażany w sytuacji ryzyka przekroczenia poziomu informowania (100 µg/m³). Działania krótkoterminowe obejmują:

• prowadzenie prewencyjnych kontroli spalania odpadów,

• ograniczenie aktywności na zewnątrz dzieci i młodzieży w placówkach oświatowo-wychowawczych i opiekuńczo-wychowawczych,

• ograniczenie stosowania dmuchaw do liści,

• ograniczenie eksploatacji kominków, jeżeli nie stanowią one jedynego źródła ogrzewania.

3 stopień zagrożenia (kod czerwony)

Wdrażany w sytuacji ryzyka przekroczenia poziomu alarmowego (150 µg/m³). Działania krótkoterminowe obejmują:

• prowadzenie prewencyjnych kontroli spalania odpadów,

• ograniczenie aktywności na zewnątrz dzieci i młodzieży w placówkach oświatowo-wychowawczych i opiekuńczo-wychowawczych,

• ograniczenie stosowania dmuchaw do liści,

• ograniczenie eksploatacji kominków, jeżeli nie stanowią one jedynego źródła ogrzewania,

• ograniczenie eksploatacji urządzeń grzewczych na paliwa stałe, w przypadku możliwości stosowania alternatywnego ogrzewania,

• ograniczenia prac budowlanych związanych z emisją pyłu,

• ograniczenia dla zakładów przemysłowych odwołujące się do pozwoleń emisyjnych,

• rekomendowane wprowadzenie bezpłatnej komunikacji publicznej oraz ograniczenie wjazdu pojazdów ciężarowych do centrum Krakowa, Tarnowa i Nowego Sącza.

Więcej informacji na temat nowego „Programu Ochrony Powietrza dla województwa małopolskiego” można znaleźć na stronie: https://powietrze.malopolska.pl/program-ochrony-powietrza/